Odmienne stany świadomości część 3 – uzależnienie od alkoholu
Gdy razem z przyjaciółmi wznosisz toast za zdrowie, pomyślność, szczęście, miłość itp. nie zastanawiasz się nad tym, czy to zdrowe dla twojego organizmu, ciała i umysłu. Uzależnienie od alkoholu nie jest pierwszą myślą, jaka nam towarzyszy gdy wznosimy toast. Czy słusznie?
Pijak i alkoholik – to nie to samo
Masz świadomość, iż spożywanie alkoholu przy okazji towarzyskich spotkań, różnych uroczystości i wydarzeń jest powszechne, wręcz naturalne i akceptowane. Oczywiście zdecydowanie mniej akceptowane jest upijanie się, któremu czasem towarzyszą zachowania, określane jednym, ale jakże pojemnym słowem, “żenujące”. Poziom nieakceptacji picia alkoholu zmienia się jeszcze bardziej, gdy mamy kontakt z osobami, które są uzależnione od tej substancji psychoaktywnej.
Już starożytni Rzymianie mówili: “Ebrietas est voluntaria insania”, co znaczy “Pijaństwo jest dobrowolnym szaleństwem”. Obecnie wciąż niektórzy sądzą, że to zaledwie szkodliwy nawyk, który można zmienić w każdej chwili. Rzeczywiście osoba nadużywająca alkoholu (wywołująca awantury itp.) może pod wpływem presji otoczenia kontrolować swoje picie. Jednakże osoba uzależniona tym różni się od osoby nadużywającej alkoholu, iż nie jest w mocy tego uczynić – wymaga wsparcia terapeutycznego, psychologicznego, często leczenia psychiatrycznego itd.
Niedawno usłyszałam francuskie powiedzenie: “Pijak mógłby przestać pić, gdyby chciał – alkoholik chciałby przestać, gdyby mógł”. Uważam, że wyraża ono kwintesencję uzależnienia od alkoholu jako zaburzenia, które wymaga leczenia.
Wpływ alkoholu na zdrowie
Dzisiaj chcę z podzielić się z Tobą, Drogi Czytelniku, przede wszystkim wiedzą na temat wpływu alkoholu (spożywanego w dużych ilościach i często) na zdrowie. Oczywiście jest to temat “rzeka” – dlatego skoncentruję się na wybranych schorzeniach somatycznych i psychicznych. Nie ukrywam, iż artykuł ten ma nie tylko charakter dydaktyczny, ale jako autorka mam nadzieję, iż podziała profilaktycznie budząc refleksję, “czy warto…?”.
Schorzenia somatyczne
Nie od dziś wiadomo, że alkohol etylowy ma działanie toksyczne, zatem ma wpływ na to, jak funkcjonują nasze narządy i układy. Jeśli połączymy to z nieprawidłowym odżywianiem, niedoborem witamin i minerałów, trudno się dziwić, że skutkiem są schorzenia somatyczne. Osoby nadużywające alkoholu są podatne na infekcje, choroby zakaźne, urazy czaszki i kręgosłupa, często podejmują też próby samobójcze. Dane szacunkowe wskazują, że 6% zgonów wśród ludzi poniżej 75 roku życia wynika z nadużywania alkoholu.
Pozwolę sobie wymienić najbardziej dotkliwe i typowe schorzenia, do których powstania przyczynia się patologiczne spożywanie alkoholu.
1. Układ nerwowy
- polineuropatia (zapalenie wielonerwowe)
- miopatia alkoholowa (zmiany mięśniowe)
- encefalopatia Wernickiego (porażenie mięśni okołoruchowych, zaburzenia świadomości)
- padaczka alkoholowa
2. Układ pokarmowy
- marskość wątroby
- przewlekłe zapalenie trzustki
3. Układ krążenia
- nadciśnienie
- udar
- zawał serca
- kardiomiopatia alkoholowa (zmiany zwyrodnieniowe mięśnia sercowego, stłuszczenie i powiększenie serca, osłabienie siły skurczów mięśnia sercowego)
- choroba wieńcowa
- zaburzenia hematologiczne
4. Układ oddechowy
- gruźlica płuc
- rak jamy ustnej, krtani oraz tchawicy
5. Układ moczowy
- ostra niewydolność nerek
- dna moczanowa
6. Układ endokrynny
- obniżenie poziomu testosteronu powoduje u mężczyzn hypogonadyzm i feminizację
- zmiany hormonalne u kobiet powodują zanik jajników i maskulinizację
7. Zmiany skórne i choroby weneryczne
- przebarwienia i pajączkowate znamiona naczyniowe
- przekrwienie twarzy z zapaleniem spojówek i obrzękami
- choroby weneryczne
- zwiększone ryzyko zarażenia HIV
8. Nowotwory
Badania nie wskazują na rakotwórcze działanie alkoholu, jednak wiele wskazuje na to, iż alkohol etylowy wzmacnia działanie innych czynników rakotwórczych. Z badań przeprowadzonych w Polsce wynika, że w 12% nowotworów u mężczyzn (3% u kobiet) alkohol był istotnym wyzwalaczem choroby.
9. Ciąża i poród
- porody niewczesne i przedwczesne oraz poronienia samoistne
- alkoholowy zespół płodowy (FAS)
10. Zaburzenia funkcji seksualnych
- impotencja (u części mężczyzn – 50%, długotrwale nadużywających alkohol)
- obniżona płodność (u kobiet)
- wczesna menopauza
Uzależnienie od alkoholu a zaburzenia psychiczne
- zespół abstynencyjny (brak łaknienia, nudności, wymioty, biegunki, przyspieszenie akcji serca, zaburzenia rytmu, podwyższone ciśnienie krwi, wzmożona potliwość, rozszerzone źrenice, suchość śluzówek jamy ustnej, objawy “grypowe”, silne drżenie rąk, głód alkoholowy, nadpobudliwość, niepokój, zaburzenia snu)
- psychozy alkoholowe (delirium tremens)
- halucynoza alkoholowa – przewlekła halucynoza alkoholowa jest stanem psychotycznym i może trwać latami.
- paranoja alkoholowa (Zespół Otella) występuje wyłącznie u mężczyzn po 40 roku życia
- encefalopatia Wernickiego
- psychoza Korsakowa (alkoholowy zespół amnestyczny)
- zaburzenia pamięci i procesów poznawczych
- obniżenie funkcji intelektualnych
- zaburzenia w zakresie cech osobowości
- nieodwracalne zmiany charakterologiczne
- psychodegradacja
